Xí muội là gì? Công dụng của xí muội? Cách làm tại nhà?

Xí muội là một loại trái cây có nguồn gốc từ Trung Quốc, được trồng ở nhiều nơi, bao gồm cả Việt Nam. Đây là loại trái cây nhỏ, nhưng chứa nhiều chất dinh dưỡng và có nhiều công dụng trong việc chăm sóc sức khỏe. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu xem chính xác xí muội là gì? Cách làm xí muội và công dụng của xí muội nhé.

Xí muội là gì?

Xí muội hay còn gọi là ô mai (chữ Hán: 烏梅, nghĩa: mơ đen), người Miền Nam sẽ gọi là xí muội, còn người miền Bắc sẽ gọi là ô mai. Xí muội chính là món ăn vặt được ưa thích của nhiều người, xưa kia xí muội còn được coi là vị thuốc chữa đau rát họng khi kết hợp cùng mật ong, gừng, quế.

Ô mai hay xí muội có nguồn gốc từ Trung Quốc. Trước đây xí muội thường chỉ được phơi khô cho đến khi quắt lại và chuyển thành màu đen. Nhưng ngày nay người ta đã kết hợp thêm cùng nguyên liệu khác để tạo ra món xí muội với nhiều hương vị và được yêu thích.

>> Xem thêm: Rong tóc tiên là gì?

Xí muội làm từ trái gì?

Xí muội hay ô mai trong tiếng Hán có nghĩa là mơ đen. Trước kia thì xí muội thường chỉ được làm từ quả mơ, chế biến bằng cách tẩm ướp, phơi khô, ngâm muối và sấy, được sử dụng nhiều trong y học để chữa các bệnh như trị ho, tan đờm, bài tiết mật, bệnh kiết lỵ, bổ phổi, trị độc.

Đến ngày nay, xí muội đã được cải biên, chế biến từ rất nhiều loại trái cây tươi ngon như mận, cóc, đào, sấu, trám, quất, khế, xoài, mít, táo ta, táo tàu, dứa…. kết hợp cùng các nguyên liệu khác để tạo ra món xí muội với nhiều hương vị khác nhau.

Công dụng của xí muội

Xí muội chứa nhiều vitamin và khoáng chất cần thiết cho cơ thể. Nó cũng có các thành phần chống oxy hóa, kháng viêm và chống ung thư. Dưới đây là một số lợi ích của xí muội:

• Tăng cường hệ miễn dịch

Xí muội được làm từ các loại quả, trong hoa quả lại chứa nhiều vitamin C và A, giúp tăng cường chức năng miễn dịch của cơ thể. Vitamin C cũng giúp tăng sản xuất collagen, một chất đàn hồi quan trọng cho da và các mô liên kết khác trong cơ thể.

• Giảm nguy cơ bệnh tim

Các chất chống oxy hóa trong xí muội có thể giảm nguy cơ bệnh tim và đột quỵ. Một nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc tiêu thụ xí muội mỗi ngày trong 8 tuần có thể giảm lượng cholesterol.

Lượng kali trong xí muội giúp giảm huyết áp và chống lại các triệu chứng của bệnh tim. Nó cũng là một nguồn chất chống oxy hóa quan trọng, giúp bảo vệ tế bào tim khỏi tổn thương.

• Điều trị bệnh tiêu hóa

Xí muội có thể hỗ trợ điều trị tiêu chảy, tiêu lỏng, kiết lỵ hay ức chế các vi khuẩn gây bệnh tiêu hoa. Ngoài ra, ô mai còn có thể ngăn ngừa giun đũa và các cơn đau bụng do giun đũa gây ra.

• Chống ung thư

Xí muội có tính chất chống ung thư do chứa nhiều hoạt chất chống oxy hóa và kháng viêm. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng các chất chống oxy hóa trong xí muội có thể giảm nguy cơ ung thư cổ tử cung, ung thư gan và ung thư đại trực tràng.

• Giúp kiểm soát đường huyết

Xí muội có chỉ số glycemic thấp, giúp kiểm soát đường huyết và giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường. Nó cũng là một nguồn dinh dưỡng tốt cho những người bị tiểu đường, vì có thể giúp giảm lượng đường trong máu và tăng sự bền chịu của cơ thể với insulin.

• Trị ho

Trong các bài thuốc dân gian người ta thường sử dụng xí muội để trị ho, viêm hong, khàn tiếng, không họng. Khi kết hợp cùng với mật ong và gừng có thể trị viêm phế quản, ho dai dẳng. Ngày nay ô mai vẫn được dùng theo kinh nghiệm dân gian, đông y để bào chế thành một số loại thuốc ho.

• Món ăn vặt yêu thích

Ô mai – xí muội là món ăn vặt yêu thích của người dân Việt ba miền Bắc Trung Nam. Món ăn này không chỉ xuất hiện trong khay bánh kẹo mỗi nhà trong dịp lễ tết mà ngày nay giới trẻ cũng thường sử dụng để ăn vặt hàng ngày.

Ăn xí muội có tốt không?

Xí muội được làm từ một số loại trái cây tự nhiên và là món ăn vặt truyền thống của Việt Nam. Như bất kỳ loại mứt trái cây nào, việc ăn xí muội có lợi hay không phụ thuộc vào số lượng và tần suất tiêu thụ. 

• Nếu như ăn lượng vừa đủ thì loại quả này rất tốt cho hệ thống miễn dịch và tốt cho hệ tiêu hóa của mọi người. Ngoài ra, xí muội cũng sẽ góp phần nào trong việc ngăn chặn các căn bệnh nguy hiểm hoặc hỗ trợ điều trị các loại mệnh.
• Tuy nhiên, nếu ăn số lượng quá nhiều thì lượng đường lớn trong xí muội có thể dẫn đến các bệnh như tiểu đường, tăng cân, béo phì. Ngoài ta, trong xí muội sẽ có chất bảo quản và gia vị khác, nếu tiêu thụ quá nhiều sẽ ảnh hưởng lớn đến sức khỏe.

Hướng dẫn cách làm xí muội tại nhà

Xí muội được làm từ các loại quả và gia vị rất phổ biến nên không khó để bạn có thể làm món ăn vặt hấp dẫn này tại nhà. Dưới đây Sparta Việt sẽ hướng dẫn các bước làm thật chi tiết.

Nguyên liệu chuẩn bị:

Để làm xí muội, bạn cần chuẩn bị những nguyên liệu sau:

• 1 kg mận hoặc mơ tươi
• 500g đường
• Vôt: 50g
• Ớt, gừng, cam thảo 

Có rất nhiều loại quả được sử dụng để làm xí muội, nhưng trong khuôn khổ bài viết này chúng tôi sẽ hướng dẫn làm từ mơ hoặc mận, loại hoa quả phổ biến ở nước ta và cũng là loại quả gần với tên gọi nhất – mơ đen.

Cách bước thực hiện:

Sau khi đã chuẩn bị đủ nguyên liệu, bạn có thể bắt đầu thực hiện các bước sau:

Bước 1: Sơ chế mận, mơ

• Mơ hoặc mận bạn đem rửa thật sạch, ngâm qua nước muối khoảng 30 phút để loại bỏ các tạp chất. Sau đó, rửa xí muội lại với nước sạch và vớt ra ngoài để khô ráo.
• Tiếp theo dùng dao khứa mận, mơ thành 8 múi để khi ngâm đường có thể ngấm vào trong ruột. Nhớ là cần khía sâu vào đến tận trong hạt.

Bước 2: Pha nước vôi

Bạn lấy 50g nước vôi đã chuẩn bị từ trước pha với 3 lít nước, đợi vôi lắng thì lọc lấy phần nước phía trên. Tiếp theo sẽ cho hết mận, mơ vào ngâm khoảng từ 8 – 10 tiếng. Công dụng của việc ngâm này là giúp ô mai dai hơn, khi sên không bị nát.

Bước 3: Ngâm mận, mơ với đường

Sau khi ngâm đủ thời gian, vớt mơ, mận ra rửa sạch rồi để trong bóng râm cho khô ráo. Nếu có thể nên phơi cho mận, mơ khô lại, ráo hết nước. Tiếp theo cho nguyên liệu vào một chiếc nồi, đổ đường đã chuẩn bị lên, cho thêm ớt, gừng, cam thảo và ngâm tiếp từ 8 – 10 tiếng cho tan hết đường.

Bước 4: Sên xí muội

Cho mận hoặc mơ và đường vào nồi và đun lên với lửa lớn, sau khi sôi thì hạ nhỏ lửa lại đun liu riu. Hãy khuấy đều để đường tan hết. Khi nước trong nồi sôi, bạn có thể cho chút nước chanh vào để tránh tình trạng đường bị bọt. Tiếp tục đun trong vòng 30 – 45 phút.

Trong quá trình đun bạn sẽ chuẩn bị một cái khay sạch sẽ, tráng nước sôi để khử khuẩn. Sau đó phết một lớp dầu dừa lên trên để tránh mận bị dính vào khay.

Bước 5: Phơi ô mai

• Vớt mận, mơ ra ngoài, sau đó đeo bao tay rồi bóp nhẹ để bỏ bớt phần nước đường để mận có thể nhanh khô hơn. Dàn đều mận ra khay, giã một ít gừng, lấy nước cốt và phết lên trên nguyên liệu.
• Mang ô mai mận ra ngoài nắng để phơi. Nếu nắng to thì phơi tầm 3 tiếng, nếu nắng nhỏ phơi chừng 5 tiếng. Trường hợp vào mùa lạnh không có nắng thì bạn có thể sử dụng lò nướng hoặc nồi chiên không dầu sấy 100 độ trong 4 – 5 tiếng. Sau khi phơi khô đủ bạn đem ô mai xí muội cất vào bình thủy tinh bảo quản ở những nơi mát mẻ
• Phần nước còn lại khi vớt ra là siro mận, bạn có thể để nguội rồi đổ vào lọ thủy tinh, đậy kín để pha nước uống. Loại nước này khá thanh mát và cũng được nhiều tín đồ ưa thích.

Kết luận

Như vậy, qua bài viết này bạn đã hiểu xí muội là gì, công dụng, cách làm như thế nào rồi đúng không nào. Hãy bắt tay làm xí muội tại nhà để tận hưởng hương vị tuyệt vời của loại trái cây này. Chỉ cần chuẩn bị đủ nguyên liệu và thực hiện theo các bước hướng dẫn, bạn sẽ có được một loại gia vị hoặc món tráng miệng ngon tuyệt.